(Ημερομηνία δημοσίευσης: 19/12/2010 ΑΥΓΗ)
Οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, 38,7 % το 2007, αυξάνοντας το ποσοστό κατά 48% από το 1990, την ώρα που η κυβέρνηση ακρωτηριάζει τον διαχρονικά παραγκωνισμένο σιδηρόδρομο και βάλλει κατά των οργανισμών της δημόσιας συγκοινωνίας στη νεφόπληκτη Αθήνα. Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση “Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον - Κατάσταση και Προοπτικές 2010", η οποία αξιολογεί την κατάσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, η συνεισφορά των μεταφορών στις εκπομπές προδρόμων του όζοντος το 2007 ήταν η υψηλότερη (39,4%) με δεύτερο τον τομέα παραγωγής ενέργειας και ποσοστό 30,8%. Τομέας που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στις εκπομπές όξινων ουσιών (46,8%) και μικροσωματιδίων κατά 52,8%.
Αντίθετα οι εκπομπές σωματιδίων και όξινων ουσιών από τον τομέα των μεταφορών ήταν σχεδόν σταθερές μεταξύ 1990 και 2007, ενώ η συνεισφορά των μεταφορών το ίδιο χρονικό διάστημα στις εκπομπές προδρόμων του όζοντος μειώθηκε κατά 33,5%. Στα αστικά κέντρα πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι κατά κύριο λόγο η κυκλοφορία λόγω του αυξανόμενου αριθμού των οχημάτων, η “μεγάλη” μέση ηλικία τους και η κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ειδικά για τη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας, η οποία αντιπροσωπεύει το 40% του ελληνικού πληθυσμού, η έκθεση εστιάζει στις υπερβάσεις των οριακών τιμών των μικροσωματιδίων και των φωτοχημικών ρύπων αξιολογώντας τις καταγραφές από τους σταθμούς παρακολούθησης για τα έτη 2001 έως και 2007.
Αναλυτικότερα, το 4-30% του πληθυσμού ήταν εκτεθειμένο σε μέσες ημερήσιες συγκεντρώσεις ΡΜ 10 πάνω από την οριακή τιμή των 50 μικρογραμμαρίων, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνιέται περισσότερες από 35 ημέρες τον χρόνο. Όσον αφορά το διοξείδιο του αζώτου το 70-85% των κατοίκων βρίσκονταν εκτεθειμένο σε μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις κοντά στα όρια, ενώ ειδικά το 2005 το 12% του πληθυσμού ήταν σε “περιβάλλον” υπερβάσεων της ενδεικτικής οριακής τιμής για την προστασία της υγείας, τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Για τον εν λόγω ρύπο ίσχυε κάθε χρονιά διαφορετικό, πιο αυστηρό όριο για να καταλήξει το 2010 στα 40 μικρογραμμάρια. Όζον, για περισσότερες από τις 25 επιτρεπόμενες ημέρες..., εισέπνεε το σύνολο του πληθυσμού το 2001 και το 32% το 2007! Ο μοναδικός ρύπος που δεν ξεπέρασε τα όρια (μέση ημερήσια τιμή 125 μικρογραμμάρια, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνιέται πάνω από τρεις ημέρες τον χρόνο) ήταν το διοξείδιο του θείου.
Ανεπαρκές δίκτυο μέτρησης, ελλιπής ο κατάλογος των μετρούμενων ρύπων
Από την έκθεση προκύπτει η ανεπάρκεια του δικτύου μέτρησης στην Αττική, επισημαίνεται η ανάγκη “εναρμόνισης των μεθόδων μέτρησης μεταξύ των σταθμών”, ενώ αναδεικνύεται και ένα μεγάλο κενό. Δεν μετρώνται επικίνδυνοι ρύποι όπως τα μικροσωματίδια ΡΜ 2,5. Ως προς τους σταθμούς τα μικροσωματίδια ΡΜ 10 καταγράφονται σε τέσσερις μόνο σταθμούς (Αγία Παρασκευή, Λυκόβρυση, Θρακομακεδόνες, Ζωγράφου, και αντιστοιχούν μόλις σε 240 χιλιάδες κατοίκους το έτος 2007. Το όζον και το διοξείδιο του αζώτου καταγράφονται σε δέκα σταθμούς (Αγία Παρασκευή, Γαλάτσι, Λιόσια, Λυκόβρυση, Νέα Σμύρνη Περιστέρι, Πειραιάς, Θρακομακεδόνες, Βοτανικός, Ζωγράφου) και αναφέρονται σε πληθυσμό 1.561.272 κατοίκων. Οι οκτώ σταθμοί μέτρησης για το διοξείδιο του θείου καλύπτουν πληθυσμό 1.465.232 κατοίκων.
Εν τω μεταξύ, στον δρόμο προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο βρίσκεται και πάλι η Ελλάδα (έχει αποσταλεί αιτιολογημένη γνώμη) διότι αγνοεί την οδηγία 2008/50 για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (η καταληκτική προθεσμία Ιούνιος του 2010, παρήλθε). Μεταξύ άλλων θεσπίζει όρια για τις συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων ΡΜ 2,5, τα οποία “παράγονται” από την πετρελαιοκίνηση, τις βιομηχανικές διαδικασίες, την κεντρική θέρμανση και έχουν αναγνωριστεί ως ο πλέον επικίνδυνος ρύπος.
Επιπτώσεις
Η έκθεση δεν παραλείπει να φρεσκάρει τη μνήμη μας για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία και στα οικοσυστήματα, επισημαίνοντας για παράδειγμα ότι “οι υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος και των προδρόμων του (π.χ. τα οξείδια του αζώτου) έχουν δείξει ότι επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του ανθρώπου και τη βλάστηση. Στο παρελθόν η εναπόθεση όξινων ουσιών έχει καταστρέψει οικοσυστήματα, ιστορικά κτήρια και υλικά από τη διάβρωση. Υπερβολική προσθήκη θρεπτικών ουσιών από την ατμοσφαιρική εναπόθεση οδηγεί στον ευτροφισμό των νερών. Οι όξινοι ρύποι συμβάλλουν στον σχηματισμό αιωρούμενων σωματιδίων τα οποία προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα”.
Ευρωπαϊκό Περιβάλλον
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) έδωσε στη δημοσιότητα την τέταρτη έκθεσή του υπό τον τίτλο. Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον - Κατάσταση και Προοπτικές 2010 - SOER2010 στις 30 Νοεμβρίου. Αυτή αποτελεί τη βασική έκθεση του ΕΟΠ, η οποία δημοσιεύεται κάθε πέντε χρόνια και καταγράφει την κατάσταση, τις εξελίξεις και τις προοπτικές του περιβάλλοντος της Ευρώπης. Η State Of the Enviroment 010 συγκροτείται από τέσσερα βασικά μέρη: (i) τις θεματικές αξιολογήσεις πάνω σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα (κλιματική αλλαγή, βιοποικιλότητα, χρήσεις γης, ατμοσφαιρική ρύπανση, θαλάσσιο περιβάλλον, κατανάλωση, απόβλητα κ.ά.) συνοδεία στοιχείων. (ii) Αξιολόγηση των τάσεων που συνδέονται με το περιβάλλον της Ευρώπης. (iii) Αξιολογήσεις των 32 χωρών μελών του ΕΟΠ και των έξι συνεργαζομένων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. (iv) Μία ολοκληρωμένη γενική έκθεση.
Αντίθετα οι εκπομπές σωματιδίων και όξινων ουσιών από τον τομέα των μεταφορών ήταν σχεδόν σταθερές μεταξύ 1990 και 2007, ενώ η συνεισφορά των μεταφορών το ίδιο χρονικό διάστημα στις εκπομπές προδρόμων του όζοντος μειώθηκε κατά 33,5%. Στα αστικά κέντρα πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι κατά κύριο λόγο η κυκλοφορία λόγω του αυξανόμενου αριθμού των οχημάτων, η “μεγάλη” μέση ηλικία τους και η κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ειδικά για τη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας, η οποία αντιπροσωπεύει το 40% του ελληνικού πληθυσμού, η έκθεση εστιάζει στις υπερβάσεις των οριακών τιμών των μικροσωματιδίων και των φωτοχημικών ρύπων αξιολογώντας τις καταγραφές από τους σταθμούς παρακολούθησης για τα έτη 2001 έως και 2007.
Αναλυτικότερα, το 4-30% του πληθυσμού ήταν εκτεθειμένο σε μέσες ημερήσιες συγκεντρώσεις ΡΜ 10 πάνω από την οριακή τιμή των 50 μικρογραμμαρίων, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνιέται περισσότερες από 35 ημέρες τον χρόνο. Όσον αφορά το διοξείδιο του αζώτου το 70-85% των κατοίκων βρίσκονταν εκτεθειμένο σε μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις κοντά στα όρια, ενώ ειδικά το 2005 το 12% του πληθυσμού ήταν σε “περιβάλλον” υπερβάσεων της ενδεικτικής οριακής τιμής για την προστασία της υγείας, τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Για τον εν λόγω ρύπο ίσχυε κάθε χρονιά διαφορετικό, πιο αυστηρό όριο για να καταλήξει το 2010 στα 40 μικρογραμμάρια. Όζον, για περισσότερες από τις 25 επιτρεπόμενες ημέρες..., εισέπνεε το σύνολο του πληθυσμού το 2001 και το 32% το 2007! Ο μοναδικός ρύπος που δεν ξεπέρασε τα όρια (μέση ημερήσια τιμή 125 μικρογραμμάρια, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνιέται πάνω από τρεις ημέρες τον χρόνο) ήταν το διοξείδιο του θείου.
Ανεπαρκές δίκτυο μέτρησης, ελλιπής ο κατάλογος των μετρούμενων ρύπων
Από την έκθεση προκύπτει η ανεπάρκεια του δικτύου μέτρησης στην Αττική, επισημαίνεται η ανάγκη “εναρμόνισης των μεθόδων μέτρησης μεταξύ των σταθμών”, ενώ αναδεικνύεται και ένα μεγάλο κενό. Δεν μετρώνται επικίνδυνοι ρύποι όπως τα μικροσωματίδια ΡΜ 2,5. Ως προς τους σταθμούς τα μικροσωματίδια ΡΜ 10 καταγράφονται σε τέσσερις μόνο σταθμούς (Αγία Παρασκευή, Λυκόβρυση, Θρακομακεδόνες, Ζωγράφου, και αντιστοιχούν μόλις σε 240 χιλιάδες κατοίκους το έτος 2007. Το όζον και το διοξείδιο του αζώτου καταγράφονται σε δέκα σταθμούς (Αγία Παρασκευή, Γαλάτσι, Λιόσια, Λυκόβρυση, Νέα Σμύρνη Περιστέρι, Πειραιάς, Θρακομακεδόνες, Βοτανικός, Ζωγράφου) και αναφέρονται σε πληθυσμό 1.561.272 κατοίκων. Οι οκτώ σταθμοί μέτρησης για το διοξείδιο του θείου καλύπτουν πληθυσμό 1.465.232 κατοίκων.
Εν τω μεταξύ, στον δρόμο προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο βρίσκεται και πάλι η Ελλάδα (έχει αποσταλεί αιτιολογημένη γνώμη) διότι αγνοεί την οδηγία 2008/50 για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (η καταληκτική προθεσμία Ιούνιος του 2010, παρήλθε). Μεταξύ άλλων θεσπίζει όρια για τις συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων ΡΜ 2,5, τα οποία “παράγονται” από την πετρελαιοκίνηση, τις βιομηχανικές διαδικασίες, την κεντρική θέρμανση και έχουν αναγνωριστεί ως ο πλέον επικίνδυνος ρύπος.
Επιπτώσεις
Η έκθεση δεν παραλείπει να φρεσκάρει τη μνήμη μας για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία και στα οικοσυστήματα, επισημαίνοντας για παράδειγμα ότι “οι υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος και των προδρόμων του (π.χ. τα οξείδια του αζώτου) έχουν δείξει ότι επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του ανθρώπου και τη βλάστηση. Στο παρελθόν η εναπόθεση όξινων ουσιών έχει καταστρέψει οικοσυστήματα, ιστορικά κτήρια και υλικά από τη διάβρωση. Υπερβολική προσθήκη θρεπτικών ουσιών από την ατμοσφαιρική εναπόθεση οδηγεί στον ευτροφισμό των νερών. Οι όξινοι ρύποι συμβάλλουν στον σχηματισμό αιωρούμενων σωματιδίων τα οποία προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα”.
Ευρωπαϊκό Περιβάλλον
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) έδωσε στη δημοσιότητα την τέταρτη έκθεσή του υπό τον τίτλο. Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον - Κατάσταση και Προοπτικές 2010 - SOER2010 στις 30 Νοεμβρίου. Αυτή αποτελεί τη βασική έκθεση του ΕΟΠ, η οποία δημοσιεύεται κάθε πέντε χρόνια και καταγράφει την κατάσταση, τις εξελίξεις και τις προοπτικές του περιβάλλοντος της Ευρώπης. Η State Of the Enviroment 010 συγκροτείται από τέσσερα βασικά μέρη: (i) τις θεματικές αξιολογήσεις πάνω σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα (κλιματική αλλαγή, βιοποικιλότητα, χρήσεις γης, ατμοσφαιρική ρύπανση, θαλάσσιο περιβάλλον, κατανάλωση, απόβλητα κ.ά.) συνοδεία στοιχείων. (ii) Αξιολόγηση των τάσεων που συνδέονται με το περιβάλλον της Ευρώπης. (iii) Αξιολογήσεις των 32 χωρών μελών του ΕΟΠ και των έξι συνεργαζομένων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. (iv) Μία ολοκληρωμένη γενική έκθεση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου