Της Χαράς Καφαντάρη*
Τις μέρες αυτές διεξάγεται συζήτηση για το σχέδιο νόμου που έφερε το υπουργείο Περιβάλλοντος και αφορά τις περιοχές NATURA και τους όρους δόμησης σε αυτές. Ακόμα μια φορά βλέπουμε μπροστά μας να εμφανίζεται δημόσια, το γνωστό ψευτοδίλημμα
-«Περιβάλλον ή Ανάπτυξη». Δεν είναι μέσα στις προθέσεις του σημειώματος αυτού να τοποθετηθούμε στα επιμέρους θέματα του Νομοσχεδίου, αλλά παρακολουθώντας τις αντιδράσεις που διατυπώθηκαν από κυβερνητικούς βουλευτές, καθώς και σχόλια του Τύπου, θέτουμε ένα σημαντικό ζήτημα. Είναι πλέον εμφανές ότι,
το πρώτο εύκολο θύμα της κρίσης που διανύουμε, κινδυνεύει να είναι το Περιβάλλον.
Οι απόψεις που εκφράζονται και υποστηρίζουν ότι, η δυνατότητα δόμησης σε εκτάσεις πάνω από δέκα στρέμματα αντί των τεσσάρων όπως ισχύει σήμερα στις περιοχές προστασίας NATURA,
εμποδίζει την ανάπτυξη εν μέσω της κρίσης, είναι αρκετά «επικίνδυνες». Το μεγάλο ερώτημα που γεννιέται είναι: Ποιας μορφής ανάπτυξη ; Της ανάπτυξης που βασίζεται στις κατασκευές, στην οικοδομή, στους δρόμους, στις επενδύσεις στον κατασκευαστικό τομέα, στα ΣΔΙΤ, στην αυθαίρετη δόμηση;
***
Πρόσφατα είναι τα αποτελέσματα της Συνόδου του ΟΗΕ στο Κανκούν του Μεξικού. Παρά τα πενιχρά, σε σχέση με το παγκόσμιο πρόβλημα της υπερθέρμανσης του Πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, αποτελέσματα της Συνόδου, η διεθνής κοινότητα, εκτός των άλλων, «υποσχέθηκε» και την ανάληψη πρωτοβουλιών με σκοπό τη σωτηρία της βιοποικιλότητας και την αποτροπή της αποδάσωσης και υποβάθμισης των δασών.
Στην Ελλάδα όμως του Μνημονίου και της κρίσης νομοθετείται το “
fast track”(νόμος σχετικά με την επιτάχυνση στρατηγικών επενδύσεων). Συνεχίζει να ισχύει ακόμα η παγκόσμια πρωτοτυπία της
εκτός σχεδίου δόμησης. Δεν επιταχύνονται οι όποιες προσπάθειες και συνεχίζει η ανυπαρξία
δασολόγιου και
Εθνικού Κ
τηματολόγιου. Ενώ συγχρόνως υποβαθμίζεται πλήρως, ο φιλικότερος προς το Περιβάλλον
σιδηρόδρομος, σε όφελος της περιβαλλοντικά επιβλαβούς μετακίνησης με αυτοκίνητα.
Ήδη, εν ονόματι του «χρέους» ετοιμάζεται να παραδοθεί προς τσιμεντοποίηση σε εγχώρια και ξένα οικονομικά συμφέροντα ο χώρος του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, αντί της απορρύπανσης του και της μετατροπής του σε πάρκο υψηλού πρασίνου, με ήπιες χρήσεις για όλους τους πολίτες του λεκανοπεδίου.
Επίσης, με το νέο σχέδιο Π.Δ. για τον Υμηττό, το οποίο βρίσκεται στο ΣΤΕ για γνωμάτευση, επιτρέπεται η δόμηση ιδιωτικών και δημοσίων αθλητικών και πολιτιστικών κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και εκπαιδευτικών κτιριακών εγκαταστάσεων, έως και 8000 τ.μ. στην ανατολική κυρίως, πλευρά του Υμηττού, ενώ δεν αποκλείονται ρητά τα οδικά έργα (αυτοκινητόδρομοι), που προβλέπεται να «γαζώνουν» την περιοχή NATURA, όπως έχει χαρακτηρισθεί όλος ο ορεινός όγκος του Υμηττού. Ένα σχέδιο πιλότος για την εφαρμογή και στους άλλους ορεινούς όγκους της Αττικής, που δεν προοιωνίζει τίποτα το ουσιαστικό για την προστασία και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Αττικής.
***
Ήδη από καιρό, έχει επισημανθεί ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση που διανύουμε, είναι ταυτόχρονα και κοινωνική και πολιτιστική και
Περιβαλλοντική. Είναι αποτέλεσμα «αφρόνων» πολιτικών, χρηματοπιστωτικών παιχνιδιών,
πολιτικών καταλήστευσης των φυσικών πόρων και συνειδητής υποβάθμισης του Περιβάλλοντος.
Η απάντηση και η έξοδος από αυτή την κρίση είναι μια
άλλη αναπτυξιακή πολιτική. Μια
πολιτική έξω από το Μνημόνιο, σε φιλολαϊκή κατεύθυνση, που θα μας βγάλει από την ύφεση, βασισμένη σε ένα σχέδιο ήπιας, ισόρροπης και δίκαιης ανάπτυξης με γνώμονα την αειφορία και βιωσιμότητα.
Η προστασία του Περιβάλλοντος δεν είναι μόνον κάποιες επί μέρους προτάσεις. Στον καιρό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής,
η περιβαλλοντική διάσταση οφείλει να περιέχεται σε κάθε πολιτική πρόταση και δράση, ειδικά της αριστεράς.
Σήμερα απαιτείται να δημιουργηθεί μιας εναλλακτική πρόταση εξόδου από την κρίση, η οποία θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη και συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς δείκτες. Η πολυδιαφημισμένη «Πράσινη Ανάπτυξη», για να είναι πραγματικά «πράσινη», πρέπει να υιοθετεί ένα οικονομικό μοντέλο με συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα, όπου θα υπάρχουν προτεραιότητες, όπως:
* Πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, στροφή σε παραγωγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, καθώς και ανάπτυξη και επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), με θέσπιση κινήτρων για ανάπτυξη αποδοτικότερων τεχνολογιών ΑΠΕ.
* Ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς (κύρια των μέσων σταθερής τροχιάς-ιδιαίτερα του σιδηρόδρομου).
* Ανάπτυξη του τομέα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας και παράλληλη ανάπτυξη του αγροτουρισμού και οικοτουρισμού.
* Διαχείριση και προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.
Και βέβαια,
Ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων με προώθηση της ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, αλλά και με ταυτόχρονο αποκλεισμό της λύσης της καύσης των απορριμμάτων.
Η διατύπωση μιας τέτοιας ρεαλιστικής αναπτυξιακής πρότασης, που θα διαπνέεται από οικολογικά χαρακτηριστικά δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι όμως αναγκαία και απαίτηση των καιρών. Χρειάζεται ρεαλισμό, πολιτική βούληση, συγκρούσεις με συμφέροντα και βέβαια συμμετοχή και στήριξη από τον λαό και τα κινήματα
.
Είναι χρέος της αριστεράς να τη διατυπώσει.
*Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος